Tuberkulozi

Tuberkulozi(TBC) është sëmundje infective ngjitëse. Mund të jetë në formë aktive apo jo aktive. Ka aftësi që të prek shumë organe por më shumë ka predispozitë të prekë mushkëritë.

Shkaku: Tuberkulozi shkaktohet nga bacteria Mykobakter  tuberculosis. Kur një përson me TBC aktiv teshtinë apo kollitet ka gjasa të medha që te infektoj përsonat për rreth tij. TBC më shumë përhapet ne turma njerëzish, ku bien në kontakt disa herë me ta, është vertëtu që një kontakt i shkurtër momental me përson me tuberkuloz nuk na rrezikon të infektohemi.  Grup i rrezikuar që të infektohen janë përsonat me sëmundje tjera apo me imunitet të dobësuar.

Faktorë rreziku: janë ata që rrisin gjasën që të marrin një infekson me tbc janë: 

·       Imuniteti i dobësuar

·       Sëmundje tjera kronike

·       Leukemia, limfoma, karcinoma tjera

·       Infeksionet me HIV

·       Kequshqyerja

·       Përdorimi intravenoz i drogave

·       Alkoolizmi

·       Sëmundjet e rënda të veshkave

·       Diabeti mellit

·       Kortikosteroidet

·       Disa medikamente që përdoren tek artriti rheumatoid

·       Silikoza

·       Jetesa në vende te mbyllura me shumë njerëz

·       Mosha

Simptomat: në shumicen e pacienteve nuk jep asnjë simptomë., në të tjerët është fatale. Bakteria mund të qëndroj inaktive madje edhe për gjithë jetën, gjatë kësaj faze përsoni nuk është infektiv për rrethin. Megjithatë disa nga simptomat janë:

·       Kollë e rëndë që zgjatë më shumë se 2 javë.

·       Dhimbje gjoksi

·       Dobësi apo lodhje

·       Dridhje

·       Humbje peshe

·       Humbje oreksi

·       Ethe

·       Djersitje natën

Diagnoza: zakonisht bëhet testi i lëkurës, një sasi e vogël e tuberkulinës injektohet në lëkurë, testi është pozitiv nëse pas 2-3 ditësh në vendin e injektimit verehët një e ngirut deri në 10 milimetra. Një test pozitiv na rekomandon që ju keni qenë të ekspozuar ndaj tuberkulozit edhe nëse ju asnjëher nuk keni pas simptoma. Kohëve të fundit bëhen dhe analiza gjaku për të diagnostiku TBC. Nëse ju keni simptoma atëher mjeku juaj ju rekomandon një rentgen të gjoksit dhe këlbazen tuaj.

Mjekimi: varësisht nga ajo se a kemi të bejmë me TBC jo-aktiv apo aktiv është dhe mjekimi, e rendësishmë është që të mirret me përpikmëri dhe në doz të caktuar terapia për të mos pasë efekte anësore. TBC jo-aktiv:  pra ju mund të keni një test të lëkurës pozitiv po pa shënja klinike kjo formë sherohet duke ordinu izoniazid për 9 muaj, ose mund të bëhet kombinimi i izoniazidit me rifampicinën për 3 muaj. TBC aktiv:  mjeku juaj mund të ju rekomandoj një kombinim medikamentesh që janë cek më poshtë: izoniazid, rifampicinë, etanbutol, streptomicinë, pirozinamid. Zakonisht kemi përzijre të 3 medikamenteve. Përsoni duhet izoluar që mos të përhapë infeksionin. Medikamentet zakonisht duhet marrë për 6 muaj e rrallë herë dhe më gjatë.

Parandalimi: Nëse ju keni një tes lëkure pozitiv pa simtoma klinike, që kjo të mos kaloj në formën active kjo mund të bëhet me anë të terapisë që u cek me lartë. Egziston dhe një vaksinë që nuk ka tregu dhe aq shumë efekt andaj dhe nuk është në përdorim nga disa vende. Nëse ju keni një TBC active që ti mbroni të tjeret ndiq hapat:

·       Mbulo gojën e hundën tënde saherë që kollitë apo teshtinë

·       Shmangu njerëzve derisa mjeku juaj thot që nuk jeni me TBC aktiv

·       Merr medikamentet në formen e rekomanduar nga mjeku  juaj.